Behandeling van vulvodynie en vulvaire vestibulitis met vaginale CO2-laser

Inleiding

Gegeneraliseerde vulvodynie is een aandoening gekenmerkt door onverklaarbare, chronische of spasmodische, uitgelokte of niet-uitgelokte, gelokaliseerde of wijdverspreide vulvaire pijn en branderigheid, vaak beperkend voor dagelijkse activiteiten en seksuele functie, met aanzienlijke psychologische stress als gevolg. De aandoening heeft invloed op het leven van maximaal 16% van de volwassen vrouwelijke bevolking, zonder raciale clustering, maar de incidentiecijfers kunnen sterk worden ondergerapporteerd door het uitblijven van medische hulpzoekende vrouwen. Vulvaire vestibulitis syndroom (VVS) is een subset van vulvodynie, gekenmerkt door idiopathische, gelokaliseerde, lage tast-, pijn- en drukdrempels, en is een veelvoorkomende oorzaak van dyspareunie bij premenopauzale vrouwen. Hoewel de oorzaak onbekend is, wordt vaak een verhoogde dichtheid van bloedvaten en zenuwen waargenomen.

Topische en systemische medicamenteuze behandelingsopties omvatten regelmatig gebruik van lokale anesthetica, oestrogeencrèmes, anticonvulsiva, pudendal nerve blocks, tricyclische antidepressiva of interferon-injecties, die allemaal beperkte langetermijneffectiviteit hebben aangetoond. Fysiotherapie met behulp van biofeedbacktechnieken traint patiënten om zowel de bekkenbodemspieren te versterken als te ontspannen, in een poging om spierkrampen en bijbehorende pijn te verminderen. Deze benaderingen vereisen echter naleving en toewijding van de patiënt en tonen verbeteringen pas na maanden van rigoureuze behandeling. Chirurgische interventie heeft een gerapporteerd succespercentage tussen 65-90%, maar gaat gepaard met een relatief hoog complicatiepercentage, langdurige wondpijn en hersteltijd en kan weken nodig hebben voor volledig herstel. Tot nu toe heeft geen enkele behandelingsoptie brede succesvolle resultaten aangetoond bij vulvodyniepatiënten, en klinische verbetering is meestal gedeeltelijk en langzaam ontwikkelend.

Lasergebaseerde interventies voor het beheer van vulvodynie en VVS winnen aan populariteit vanwege hun minimaal invasieve karakter en opmerkelijke doeltreffendheid. In feite is gemeld dat lasertherapie even effectief is als vestibulectomie, met volledige responsen bij >60% van de patiënten en symptoomverbetering bij >90% van de patiënten. De specifieke absorptie van langgolvige lasers door vasculaire chromoforen wordt verondersteld leiden tot verstoring van het zeer dichte vasculaire bed en bevordering van collageenhermodellering zonder macroscopische anatomische veranderingen te veroorzaken. In tegenstelling hiermee wordt de niet-ablatieve CO2-laserenergie sterk geabsorbeerd door water, wat een diep thermisch effect induceert zonder agressieve ablatie te veroorzaken, en met succes is geïntegreerd in dermatologische, gynaecologische en tandheelkundige disciplines. Hieronder wordt een casusreeks gepresenteerd van inzet van niet-ablatieve CO2-laserenergie voor de behandeling van typische symptomen van vulvodynie.

Methode

Vrouwen met een infectie aan de vulva of vagina kregen geen behandeling. Een paar minuten voor de behandeling werd verdoving aangebracht. Belangrijk om op te merken: Er werd geen EMLA-crème gebruikt om de vorming van een vettige barrière te vermijden en matige verdoving mogelijk te maken. Dit stelde de patiënt in staat om tijdens de ingreep feedback te geven en zo brandwonden te voorkomen.

Bij elke stap werd de FemiLift-sonde in het binnenste deel van de vestibule ingebracht en geactiveerd (25 mJ/pixel, hoge lasermodus, 0,5 Hz) op drie opeenvolgende belangrijke klokposities. Het getroffen gebied bevindt zich op de middelste positie (bijv. 3, 6 en 9 uur), gevolgd door activering op dezelfde posities in het buitenste deel van de vestibule (15 mJ/pixel, hoge lasermodus, 0,5 Hz). Eén of twee extra stappen werden vervolgens op dezelfde posities uitgevoerd. Als de patiënt ondraaglijke pijn meldde, werd de behandelsessie beëindigd. De totale duur van de behandelsessie was ongeveer 10 minuten. Patiënten kregen het advies om gedurende 48 uur geen seksueel contact te hebben. Indien nodig werd hetzelfde protocol herhaald bij een tweede en derde behandelsessie, met tussenpozen van vier weken. VVS-symptomen werden beoordeeld vóór en na de behandeling met behulp van een visuele schaal met 10 punten (VAS).

Casuspresentatie

Patiënt 1: Een gezonde vrouw van 45 jaar, met een geschiedenis van drie zwangerschappen en twee bevallingen, klaagde over pijn bij de introïtus (VAS-score: 9) op de 12-uurspositie, wat impact had op werk en seksleven. De aandoening reageerde niet op talrijke eerdere lokale behandelingsregimes. Een FemiLift-behandelingskuur van drie sessies zorgde voor onmiddellijke symptoomverlichting, met door de patiënt gerapporteerde VAS-scores van 6 en 4 na respectievelijk de eerste en tweede behandelsessies. Een verdere afname van de pijn werd opgemerkt na de derde behandelsessie (VAS: 1-2) en bleef gedurende de daaropvolgende 5 maanden behouden. Bovendien hervatte de patiënt naar verluidt seksuele activiteit na de behandeling.

Patiënt 2: Een 32-jarige vrouw, gravida 1, para 1, klaagde over vulvodynie (VAS-score: 10) sinds de bevalling, met normale colposcopische bevindingen en geen tekenen van infectie. Ze had eerdere pogingen ondernomen om verbetering te bereiken via lokale, gedrags- en fysiotherapeutische technieken en onderging een FemiLift-behandelingsreeks van drie sessies. Er werd een geleidelijke verbetering van de symptomen gemeld, met VAS-scores van respectievelijk 7-8, 5 en 3 na behandelsessies 1, 2 en 3.

Patiënt 3: Een 36-jarige vrouw, gravida 2, para 2, meldde zich met een geschiedenis van twee jaar dyspareunie en pijn bij het zitten (VAS-score: 9). De patiënt was verder gezond, had geen operatiegeschiedenis en vertoonde geen tekenen van infectie of colposcopische afwijkingen. Een tweedelige FemiLift-behandelingskuur bracht aanzienlijke symptomatische verlichting (VAS-scores: 7 en 4 na respectievelijk behandelsessies 1 en 2).

Conclusie

De niet-ablatieve CO2 Laser FemiLift-procedure voor de behandeling van vulvodynie en VVS was zeer doeltreffend en bood onmiddellijke verlichting, die progressief toenam met opeenvolgende behandelingsessies. Er werd geen hersteltijd gemeld en patiënten hoefden zich niet aan specifieke richtlijnen te houden. Deze behandelmethode lijkt veelbelovend als een manier om een zeer belastende klinische aandoening te behandelen die aanzienlijke invloed heeft op het leven van een groot percentage volwassen vrouwen.

Toestemming

Een schriftelijke geïnformeerde toestemming is verkregen van de patiënten voor de publicatie van dit casusverslag. Een kopie van deze toestemming is beschikbaar voor inzage indien nodig.